เปียโน ถือเป็นหนึ่งในเครื่องดนตรีสุดคลาสสิคที่มีเสียงเป็นเอกลักษณ์ มีรูปทรงที่สวยงาม ทั้งยังมีความเกี่ยวข้องทางประวัติศาสตร์มาอย่างยาวนาน ด้วยเหตุนี้เครื่องดนตรีชนิดนี้จึงได้รับความนิยมระดับสากล ตลอดจนถูกนำขึ้นไปแสดงในงานสำคัญต่าง ๆ มากมาย ดังนั้นเรื่องน่ารู้ที่มือใหม่หัดเล่นต้องเข้าใจก่อนเริ่มเล่นจึงมีดังนี้
1. ส่วนประกอบชิ้นสำคัญ
ด้วยเหตุที่เครื่องดนตรีชนิดนี้มีขนาดใหญ่จึงมีชิ้นส่วนที่สำคัญต่าง ๆ มากมาย
- คีย์บอร์ด ( Keyboard ) : แต่ละหลังจะมีคีย์ทั้งหมด 88 คีย์ แต่ในกรณีที่เป็นรุ่นเก่ามาก ๆ คีย์จะมีเพียง 85 คีย์ นอกจากนี้ในบางรุ่นอาจซ่อนคีย์พิเศษที่เพิ่มเข้ามา ซึ่งมักถูกซ่อนไว้ใต้ฝาปิดเล็ก ๆ ของตัวเครื่อง
- สาย ( Strings ) : สายที่ถูกขึงกับเฟรมเหล็กจะเรียกว่า เพลท (plate) โดยช่างซ่อมเครื่องดนตรี จะปรับความตึงของสายหรือจูนสายที่ส่วนนี้ เพื่อให้เสียงเกิดความสมดุล
- ค้อนเคาะสาย ( Hammer ) : ตัวค้อนจะถูกหุ้มด้วยผ้าสักหลาดซึ่งจะทำหน้าที่ตีคลื่นไปกระทบกับสายเพื่อให้เกิดเสียงตามคีย์ที่กด
- ตัวห้ามสาย ( damper ) : ชิ้นส่วนนี้มีลักษณะคล้ายกับค้อนเคาะสาย เพียงแต่หน้าที่จะตรงกันข้าม คือการทำให้เสียงหยุดลง
- ซาวบอร์ด ( Sound Board ) : ทำหน้าที่ในการขยายเสียงเพื่อให้เกิดความดังกังวาล อีกทั้งยังเป็นชิ้นส่วนที่ช่วยสร้างเอกลักษณ์ให้กับ เปียโนด้วย
- สะพานสาย ( Bridges ) : ทำหน้าที่ส่งแรงสั่นสะเทือนไปยังซาวบอร์ด เพื่อขยายเสียง โดยสะพานเสียงจะมี 2 ส่วนคือ treble bridge และ Bass bridge
- เพลท ( Plate ) : ทำหน้าที่เสริมความแข็งแกร่งและเป็นตัวยึดให้สายรองรับแรงตึงได้
- พินบล็อค ( Pin block ) : ทำหน้าที่ในการยึดหมุดปรับเสียง มักทำจากไม้เนื้อแข็ง
- คันเหยียบ ( Pedal ) : โดยปกติแล้วคันเหยียบจะมี 3 แท่น ซึ่งจะทำหน้าที่ในการควบคุมเสียงแตกต่างกันไป
1. คันเหยียบซ้าย: ทำหน้าที่ลดความดังเสียง
2. คันเหยียบกลาง: ทำหน้าที่ควบคุมความนุ่มลึกของเสียง
3. คันเหยียบขวา: ทำหน้าที่ลากเสียงตัวโน้ตให้ยาวมากยิ่งขึ้น
2. ประเภทและความแตกต่างของ เปียโน แต่ละประเภท
ในปัจจุบันสามารถแบ่งได้ 3 ประเภทดังนี้
- Grand Piano
มีขนาดใหญ่ที่สุด ทั้งยังสามารถแบ่งตามขนาดได้อีก 3 ประเภทคือ
- คอนเสิร์ตแกรนด์ จะมีขนาดประมาณ 3 เมตร
- แกรนด์ มีขนาดประมาณ 1.8 เมตร
- เบบี้แกรนด์ มีขนาดเล็กที่สุด
- Upright Piano
ด้วยโครงสร้างภายในที่มีระบบซาวน์บอร์ด ( sound board ) แตกต่างไปจาก Grand Piano จึงทำให้ขนาดของตัวเครื่องมีขนาดเล็ก เหมาะกับการใช้งานในพื้นที่จำกัดเช่น ภายในบ้าน หรือคอนโด
2.3 Electric piano
มีขนาดเล็กกว่า เปียโนชนิดอื่น ๆ ค่อนข้างมาก นอกจากนี้เสียงของ Electric piano เป็นเสียงที่เกิดจากโปรแกรมที่ตั้งค่าไว้ ดังนั้นเนื้อเสียงจึงมีเสน่ห์ต่างจากชนิดอื่น
3. การดูแลรักษา
เรื่องของความชื้นเป็นหนึ่งในเรื่องที่ต้องระวังเป็นอย่างมาก เช่นไม่ควรวางใกล้หน้าต่างหรือเครื่องปรับอากาศที่มีความร้อนหรือเย็นมากจนเกินไป ตลอดจนควรทำความสะอาดอย่างสม่ำเสมอ ด้วยผ้านุ่ม ๆ และคุมด้วยผ้าคุมเพื่อป้องกันฝุ่น
4. อายุที่เหมาะสมสำหรับการฝึกเล่น
ในความเป็นจริงสามารถเล่นได้ทุกรุ่นทุกวัย เพียงแต่การพัฒนาในแต่ละรุ่นหรือช่วงวัยจะมีความแตกต่างกันไป เช่น ช่วงอายุ 3 – 9 ขวบจะมีพัฒนาด้านการฟังที่ดีกว่าช่วงวัยอื่น ๆ หรืออายุประมาณ 19 – 40 ปี จะเป็นวัยที่มีความเข้าใจและสามารถเรียนรู้ได้เร็ว
5. วิธีการเลือกซื้อ
- ควรเริ่มต้นเลือกจากวัตถุประสงค์ในการใช้งาน เช่น ใช้เพื่อฝึกซ้อม หรือใช้เป็นเฟอร์นิเจอร์
- ควรเลือกตำแหน่งวางก่อนเลือก เปียโนเนื่องจากเครื่องดนตรีประเภทนี้มีขนาดใหญ่มาก ดังนั้นการเคลื่อนย้ายในภายหลังอาจยากลำบาก
- ควรเลือกตามงบประมาณที่ตั้งไว้ ซึ่งวิธีนี้จะช่วยให้เราตัดสินใจได้ง่ายมากยิ่งขึ้น
- คุณภาพเสียงและความถนัด เนื่องจากแต่ละประเภทมีเสียงที่แตกต่างกัน ดังนั้นการลองเล่นเพื่อทดสอบเสียงและความไพเราะที่เหมาะสมกับตัวเราจึงเป็นหนึ่งในสิ่งที่เราต้องให้ความสำคัญเช่นกัน
5 เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับ เปียโน ที่กล่าวมาข้างต้นเป็นหนึ่งในเรื่องที่มือใหม่หัดเล่นควรให้ความสำคัญ เพื่อเป็นประโยชน์ต่อการใช้งาน ตลอดจนการเลือกซื้อ ทั้งนี้การฝึกฝนและการดูแลรักษาก็เป็นหนึ่งในเรื่องที่ไม่ควรมองข้ามเพื่อให้เราสามารถเล่นได้อย่างมีความสุขไร้ซึ่งปัญหา ตลอดการใช้งาน
อ่านบทความ แต่งกายอย่างไร ให้เหมาะสม กับการขึ้นแสดงเดี่ยว เปียโน
เครดิต www.freepik.com
